12.05.2023
Dobre praktyki – PGNiG TERMIKA rozmawia o swoich planach z mieszkańcami
Przed największym dostawcą ciepła systemowego w Warszawie – PGNiG TERMIKA SA kolejne wyzwania związane z odchodzeniem od węgla oraz transformacją polskiej branży energetycznej i ciepłownictwa. Najbliższe lata przyniosą inwestycje związane z dekarbonizacją, ale równocześnie zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego odbiorcom. Od blisko dwóch lat spółka o swoich planach rozmawia z mieszkańcami stolicy. Właśnie zakończył się kolejny etap konsultacji związanych z rozwojem Elektrociepłowni Siekierki.
- Nie chcemy, by te zmiany były wyłącznie naszą wizją, którą dyktujemy sąsiadom i w niewzruszony sposób się jej trzymamy – mówi wiceprezes zarządu PGNiG TERMIKA SA, Paweł Przychodzeń - konsultacje społeczne mają dla nas ogromne znaczenie. Przyznam, że przez wiele lat był to temat zaniedbywany. Wychodzono z założenia, że przecież większość zmian i inwestycji prowadzimy na „naszym podwórku”, na terenie zakładów, więc nie mamy obowiązku nikomu tego komunikować, oprócz urzędów wydających stosowne zgody i pozwolenia. Ba, nawet inwestycje prowadzone poza terenem spółki były przecież dla społeczeństwa, więc powinny zostać przez nie automatycznie zaakceptowane -.
Taka sytuacja trwała do początków 2021 roku, kiedy to obecny Zarząd spółki, przyglądając się czekającym firmę głębokim przemianom postanowił, by planowane przedsięwzięcia poddać szerszej ocenie. Zwłaszcza w przypadku, kiedy inwestycje mogłyby wywołać wrażenie kontrowersyjnych lub uciążliwych dla okolicznych mieszkańców.
Pierwszym takim działaniem były spotkania z samorządami Wilanowa oraz Konstancina-Jeziorny poświęcone planowanej budowie gazociągu na trasie Gassy – Elektrociepłownia Siekierki. W trakcie jego przygotowań okazało się, że dawna wizja poprowadzenia go wzdłuż Wału Zawadowskiego nie wytrzymała próby czasu w zetknięciu z nowymi osiedlami, planami deweloperów oraz założeniami drogowymi. W miejscach, w których planowano przebieg gazociągu powstały nowe budynki, zarówno mieszkalne, jak i produkcyjne. Konieczność weryfikacji przebiegu gazowej nitki doprowadziła również do spotkań z właścicielami działek, przez które miała zostać poprowadzona.
- Podjęliśmy decyzję o zorganizowaniu celowych spotkań z mieszkańcami gmin Konstancina-Jeziornej i Wilanowa, przez których działki miałby biec gazociąg do Siekierek – mówi prezes Przychodzeń – Byli to między innymi indywidualni rolnicy jak i przedstawiciele instytucji publicznych, w tym Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Z uwagi na brak doświadczenia w takich rozmowach wspierała nas firma doradcza, specjalizująca się między innymi w mediacjach przy trudnych społecznie projektach. Dużą rolę odegrali nasi pracownicy, praktycy zajmujący się inwestycjami, którzy na przykładach wcześniej prowadzonych robót potrafili doskonale wytłumaczyć i w znacznym stopniu przekonać uczestników konsultacji do planowanych zamierzeń.
Co ważne, skutkiem tych trwających kilka tygodni spotkań, prowadzonych nota bene w covidowym reżimie, były korekty przebiegu trasy – wybrano mniej konfliktowe położenie gazociągu oraz znacznie zwiększono ilość prac prowadzonych metodą bezwykopową (gazociąg w wielu miejscach zostanie posadowiony kilka i kilkanaście metrów pod ziemią), co zapobiegnie dewastacji środowiska naturalnego i ograniczy do minimum np. wycinanie drzew i krzewów.
To doświadczenie TERMIKA postanowiła wykorzystać przy rozmowach o następnej inwestycji - bloku wielopaliwowym, zaplanowanym również na terenie Siekierek. Oprócz indywidualnych rozmów z ekspertami, które przez cztery tygodnie w listopadzie i grudniu 2021, organizowano dla mieszkańców dzielnic sąsiadujących z Siekierkami, odbyło się także podsumowujące konsultacje spotkanie w Centrum Konferencyjnym przy elektrociepłowni.
- Doprowadziliśmy do spotkania z szerokim gronem społecznym, reprezentującym sąsiadów TERMIKI z Mokotowa i Wilanowa – wspomina Paweł Przychodzeń – czułem, że ta właśnie inwestycja może budzić społeczny niepokój. Początkowo zakładaliśmy budowę bloku opalanego częściowo węglem, biomasą i RDF-em, czyli specjalnie wyselekcjonowanymi odpadami o wysokiej kaloryczności. Niestety, zostało to mylnie odczytane, jako próba budowy spalarni śmieci. Choć wiemy, że dziś takie instalacje spełniają wszelkie najostrzejsze normy środowiskowe i powstają nawet w centrach europejskich stolic, to jednak w społecznym odczuciu są uznawane za zagrożenie. Potoczne myślenie wygląda tak, że nawet, jeśli uznajemy ich skuteczność i celowość, to lepiej żeby powstały z dala od naszego miejsca zamieszkania. Podczas konsultacji okazało się też, że problemem może być transport RDF ciężarówkami, które znacznie zwiększyłyby ruch w okolicach Ec Siekierki. Okazało się również, że wielu mieszkańców okolicznych osiedli chciałoby podłączyć się do sieci ciepłowniczej i myśleli, że my jako producent ciepła możemy im to zapewnić. Padały też propozycje wsparcia przez spółkę przebudowy infrastruktury drogowej na osiedlu.
PGNiG TERMIKA przygotowała na to spotkanie specjalną prezentację, wyjaśniającą zarówno zasady budowy jak i eksploatacji bloku wielopaliwowego oraz wszelkich utrudnień z tą inwestycją związanych.
Po pierwszych sygnałach dotyczących obaw związanych z natężeniem ruchu drogowego postanowiliśmy zapewnić transport RDF drogą kolejową – dodaje wiceprezes zarządu TERMIKI – wcześniej okazało się, że wykluczamy też udział węgla, ograniczając paliwa do biomasy i RDF. Na wniosek uczestników spotkania rozbudowaliśmy stronę informującą o inwestycji o oficjalne dokumenty, dołączyliśmy prezentację oraz pytania i odpowiedzi związane z inwestycją. Omówiliśmy też oczekiwania lokalnej społeczności wobec firmy. Powiedziałem wtedy mieszkańcom, że nie chcemy być kojarzeni tylko przez pryzmat kominów. Tamto spotkanie uświadomiło mi też, że wiele problemów występujących „na papierze” znika w trakcie bezpośredniej rozmowy. Trwającej, mimo założonych ram czasowych, prawie do północy. Poza tym życie zweryfikowało nasze plany i zrezygnowaliśmy z koncepcji wielopaliwowej jednostki na Siekierkach. Niewątpliwie konsultacje z mieszkańcami miały również w tej decyzji swój udział.
Te dobre doświadczenia i kontakt z lokalnymi środowiskami odnowiono także przy prezentacji najnowszego rozwiązania dla Elektrociepłowni Siekierki – bloku gazowo-parowego. Tu spółce przyszło łatwiej, bo mogła wspierać się doświadczeniami z budowy niemal bliźniaczej jednostki na Żeraniu. Ale, co ważne, na spotkaniach poświęconych budowie BG-P zjawili się niemal wszyscy uczestnicy poprzednich konsultacji. Niektórzy, jak założyciel grupy „Stop spalarni na Siekierkach” wyłącznie po to, by podziękować za tę formę społecznego dialogu. Przy okazji omawiania nowej inwestycji TERMIKA zapewniła mieszkańców o wygaszeniu decyzji środowiskowej na blok wielopaliwowy. Marcowe i kwietniowe spotkania nie są na pewno ostatnim słowem, jakie mówi w ramach społecznego dialogu PGNIG TERMIKA.
Jesteśmy otwarci i gotowi na taką formę współpracy z naszymi sąsiadami – zapewnia Paweł Przychodzeń – efektem ostatnich spotkań będzie kolejna, transparentna odsłona nowej inwestycji na naszej stronie internetowej. Znajdą się tam wszelkie odpowiedzi na zadane podczas spotkań pytania, przejrzysta i jasna prezentacja oraz wszelkie oficjalne zgody i pozwolenia związane z budową. Chcemy, żeby nasza spółka była postrzegana jako solidny, wiarygodny i otwarty na uwagi sąsiad.
Więcej informacji o inwestycji: Budowa bloku gazowo-parowego i gazowej kotłowni szczytowo-rezerwowej w Elektrociepłowni Siekierki.